महाराष्ट्राची ओळख आज ही ‘पुरोगामी महाराष्ट्र’ अशी करून दिली जाते. परंतु ही ओळख काळानुसार बदलत चालली आहे. कोणे एके काळी ती संतांची भूमी म्हणून पुरोगामी होती. नंतर त्यात भर पडली ती छ. शिवरायांच्या कार्य-कर्तृत्वाची. १९ व्या शतकात सत्यशोधक चळवळ, इतर सुधारणावादी चळवळीमुळे परिवर्तनाचे वारे वाहू लागले आणि…